Presented at the 2nd International Symposium on Innovative Approaches in Scientific Studies (ISAS2018-Winter), Samsun, Turkey, Nov 30, 2018

SETSCI Conference Proceedings, 2018, 3, Page (s): 1335-1341 , https://doi.org/

Published Date: 31 December 2018    | 743     11

Bu çalışma ile bireylerin renk tercihlerinin aldıkları eğitime göre değişip değişmediği araştırılmaktadır. Çalışmada
çevresel imajı oluşturan ‘renk’ kavramı bağımlı değişken olarak, bireylerin eğitim durumu ise bağımsız değişken olarak ele
alınmış ve bu iki değişkenin karşılıklı etkileşimlerini ölçmek için gerçek mekân deneyi uygulanmıştır. Geleneksel mekânsal
algı araştırmalarından farklı olarak yenilikçi bir yaklaşımla araştırma özel olarak düzenlenen gerçek mekânlarda
yürütülmüştür. Deney örneklemi olarak Selçuk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi binasında yer alan üç ayrı eğitim mekânı
seçilmiş ve bu mekânlar deney ortamı haline dönüştürülmüştür. Tasarım eğitimi alan bireyler ile tasarım eğitimi almayan
bireylerin algısal ve fonksiyonel değerlendirmeleri arasındaki farklılaşmayı tespit edebilmek için Güzel Sanatlar ve Spor
Bilimleri fakültelerinde öğrenim gören 4. Sınıf öğrencilerinden çalışmanın deney aşamasında faydalanılmıştır. Çalışmanın
amacı doğrultusunda oluşturulan hipotezi test etmek için 113 denek ile gerçekleştirilen gerçek mekân deneyinde, deneklere
mekânsal değerlendirme anketi uygulanmış olup elde edilen veriler analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda ortaya çıkan
bulgular, tasarım eğitimi alan bireylerin renk tercihlerinde daha eleştirel bir yaklaşım sergilediklerini göstermektedir.  

Keywords - Mekân, mekânsal algı, eğitim mekânları, renk, tasarım eğitimi

[1] C. Akai, “Depht perception in real and virtual enviroments: an exploration of ınvidual differences”, Yüksek Lisans Tezi, University of British Columbia, U.S.A, 1999.
[2] E. Aksoy, “Tasarım, çevre, insan ilişkileri”, Tasarım ve İnsan Bilimleri Dergisi, KTÜ Yayınları, Trabzon, 1979.
[3] S. Aydınlı, “Mekânsal değerlendirmede algısal yargılara dayalı bir model”, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 1986.
[4] E. Aydıntan, “Yüzey kaplama malzemelerinin iç mekân algısına anlamsal boyutta etkisi üzerine deneysel bir çalışma”, Yüksek Lisans Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, 2001.
[5] A. Baskaya, C. Wilson, Y. Z. Ozcan, ve D. A. Karadeniz, “Study in re-establishing the corporate identity of a post Office institution with gender-relateddifferences in
perception of space”, Journal of Architecturaland Planning Research, 23, 43-59, 2006.
[6] A. Başkaya, P. Dinç, U. Aybar ve M. Karakaşlı, “Mekânsal imaj üzerine bir deneme: Gazi Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi Eğitim Bloğu Giriş Holü”,
Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18 (2), 79-94, 2003.
[7] D. E. Berlyne, “Studies in the new experimental aesthetics”, Wiley, Newyork, 1974.
[8] L. J. Cronbach, “Coefficient alpha and the ınternal structure of tests”, Psychometrika, 16 (3), 297-334, 1951.
[9] E. Dikel, “Nesne aydınlatılmasında yeni bir yöntem yüzey kromatisite koordinatlarının led tabanlı aydınlatılma aracı olarak müzelerde kullanımı”, Doktora Tezi, ÇukurovaÜniversitesi Güzel Sanatlar Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, Adana, 2007.
[10] S. Ertürk, “Mimari mekânların algılanması üzerine deneysel bir çalışma”, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, 1983.
[11] S. Ertürk, “Mimari mekânın algılanması üzerine deneysel bir çalışma”, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon, 1984.
[12] F. E. Fiedler, “The leadership game: matching the man to the situation”, In Gibson, J. W. And Hodgetts, R. M. (eds.) Readings and Exercises in Organizational Communication., Orlando, FL: Academic Press., 122-130, 1985.
[13] K. S. Green, “Blue versus periwinkle: Color identification and gender”, perceptual and motor skills, 80 (1), 21-32, 1999.
[14] J. Gibson, “The ecological approach to visual perception”, Psychology Press, New York, 1986.
[15] M. Heim, “Virtual realism”, Oxford University Pres, New York, 1998.
[16] D. Henry, “Spatial perception in virtual enviroments: evaluating an architectural application”, Yüksek Lisans Tezi, Washington Üniversitesi Washington, 1992.
[17] R. G. Hershberger, “A study of meaning and architecture”, Proceedings of the Ist Annual Enviromental Design Research Association Conference, Stroudsburg, 1970.
[18] M. L. Hidayetoğlu, “Üniversite eğitim yapılarının iç mekânlarında kullanılan renk ve ışığın mekânsal algılama ve yön bulmaya etkileri”, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2010.
[19] C. İmamoğlu, “Complexity, liking and familiarity: Architecture and non-Architecture Turkish students’ Assessments of Traditional and Modern House Facades”,
Journal of Environmental Psychology, 20, 5-16, 2000.
[20] V. İmamoğlu, “Spaciousness of interiors”, Ph.D. Thesis, University of Strathclyde, Glasgow, 1975.
[21] V. İmamoğlu, “Binalara ilişkin zihinsel plan, kullanım ve değerlendirme-ODTÜ Kampüsünden iki görgülü araştırma örneği”, Kelaynak Yayınevi, Ankara, 1980.
[22] R. M. Kaplan ve D. P. Saccuzzo, “Psychological testing: principles, applications, and issues”, Cengage Learning, Boston, MA, 2009.
[23] N. Karasar, “Bilimsel Araştırma Yöntemi”, Nobel Yayıncılık, Ankara, 2005.
[24] N. Kaya ve M. Crosby, “Color associations with different building types: An experimental study on American college students”, Color Research & Application, 31 (1), 67- 71, 2006.
[25] N. M. J. Kaya, “Cross-cultural differences in the perception of crowding and privacy regulation: American and Turkish students”, Journal of Environmental Psychology, 23, 301-309, 2003.
[26] Z. T. Kazanasmaz, “Binaların Doğal Aydınlatma; Performanslarının Değerlendirilmesi”, V. Aydınlatma Sempozyumu, İzmir, 2009.
[27] I. Knez, “Effects of Colour of Light on Nonvisual Psychological Processes”, Journal of Environmental Psychology, 21 (2), 201-208, 2001.
[28] C. Kurtay, “Müzelerde algılama ve aydınlatma kriterlerinin analizi:Ankara-Anadolu Medeniyetleri Müzesi orta holü”, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık
Fakültesi Dergisi, 18 (2), 79-94, 2003.
[29] R. Küller, “The use of space-some physiological and philosophical aspects”, Third International Architectural Psychology Conference University Louis Pasteur,
Strasbourg, France, 1976.
[30] R. K. McKinley, T. Manku-Scott, A. M. Hastings, D. P. French ve R. Baker, “Reliability and validity of a new measure of patient satisfaction with out of hours primary medical care in the United Kingdom: development of a patient questionnaire”, BMJ, 314, 193–198, 1997.
[31] P. Panayides, “Coefficient alpha: Interpret with caution”, Europe’s Journal of Psychology, 9 (4), 687-696, 2013.
[32] K. Piemental ve K. Teixeira, “Virtual reality:through the new looking glass”, Intel/McGraw-Hill Press, New York, 1995.
[33] T. Porter, “The architect's eye visualization and depiction of space inm architecture E&FN Spone”, London, 29-30, 1997.
[34] W. R. ve B. C. A. Sherman, “Understanding virtual reality”, Elsevier Science, U.S.A, 2003.
[35] N. J. Stone, “Environmental view and color for a simulated telemarketing task”, Journal of Environmental Psychology, 23 (1), 63-78, 2003.
[36] R. H. Thorne, “Perception of a “Sense” of the visual enviroment: differences between architects and nonarchitects”, People and the Man-Made Enviroment,
Collection of Papers Delivered at University of Sydney, Sydney, 1980.
[37] J. Veitch, “Revısıtıng the performance and mood effects of ınformatıon about lıghtıng and fluorescent lamp type”, Journal Of Environmental Psychology, 17, 253-262, 1997.
[38] N. Wang ve M. Boubekri, “Investigation of declared seating preference and measured cognitive performance in a sunlit room”, Journal of Environmental Psychology, 30 (2), 226-238, 2010.
[39] C. Ware, “Information visualization:perception for fesign”, Morgan Kaufman, San Francisco, 2004.
[40] K. Yildirim, A. Akalin-Baskaya ve M. Celebi, “The effects of window proximity, partition height, and gender on perceptions of open-plan offices”, Journal of Environmental Psychology, 27 (2), 154-165, 2007.
[41] K. Yildirim, A. Akalin-Baskaya ve M. L. Hidayetoglu, “Effects of indoor color on mood and cognitive performance”, Building and Environment, 42 (9), 3233-3240,
2007.
[42] K. Yildirim, A. Capanoglu ve K. Cagatay, “The Effects of Physical Environmental Factors on Students’ Perceptions in Computer Classrooms”, Indoor and Built Environment, 20 (5), 501-510, 2011.
[43] K. Yildirim, M. L. Hidayetoglu ve A. Capanoglu, “Effects of Interior Colors on Mood and Preference: Comparisons of Two Living Rooms”, Perceptual and Motor
Skills, 112 (2), 509-524, 2011.
[44] K. Yildirim, K. Cagatay ve N. Ayalp, “Effect of wall colour on the perception of classrooms”, Indoor and Built Environment, 24 (5), 607-616, 2014.
[45] K. Yildirim ve M. L. Hidayetoglu, “Effects of theved areas in the main living rooms of apartment housing on user perce locations of curptions”, G.U. Journal of Science, 21 (2), 51-63, 2008.
[46] M. K. Müezzinoğlu, “Eğitim Mekânlarında Kullanılan Renk ve Işığın Öğrencilerin Fonksiyonel ve Algısal Değerlendirmeleri Üzerindeki Etkileri”, Doktora Tezi, Selçuk
Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2018.