Yaşamlarını doğuştan ya da sonradan, kalıcı ya da geçici engelli olarak geçirmeye mecbur kalan insanların yaşamlarını toplum ile bütünleşik ve dışlanma duygusu hissetmeden geçirmeleri esastır. Dolayısıyla tüm hizmetlerin, insanların fiziksel hareket kabiliyetlerine bakılmaksızın, sürdürülebilir ve ulaşılabilir biçimde sunulması ve beklentilerin mümkün olan en üst düzeyde karşılanması gerekmektedir. Topluma katılımları her anlamda teşvik edilen engelli bireylerin eğitim, iş, ulaşım vb ihtiyaçlarının karşılanması ve değerlendirilmesi noktasında yapılan çalışmalar gün geçtikçe artmaktadır. Ulaşılabilirlik kavramının yapılı çevrenin tüm bileşenlerine uyacak alternatif çözüm üretilebileceği öngörülmektedir. Ancak, bu ulaşılabilirlik yaklaşım ve kodlarının tarihi yapılı çevrede yapılması, korumanın tabiatı gereği mümkün olmayabilmektedir. Bu çalışmada, yeni yapı ve yaşam alanlarında gerek toplumsal gelişme ve gerekse de buna paralel mevzuat güncellemeleriyle engelli bireylere karşı mimari ulaşılabilirliğin sağlanmasına rağmen tarihi yapılı çevrede ulaşılabilirliğin aynı oranda sağlanamayabileceği bağlamında, Kütahya ilinde bulunan Seyhan Konağı yenilemesini irdelenmektedir. İşlev değişimi sonucu eğitim amaçlı kullanılmaya başlanan ve kamusal kimlik kazanan yapının, engelli personel, öğrenci, ziyaretçi vb bireyler açısından işlevsel ve etkili ulaşılabilirliği bağlamında geldiği nokta değerlendirilerek çözüm önerileri sunulmaktadır.

Keywords - Engelli, Ulaşılabilir Hizmet, Tarihi Yapı ve Eser, Restorasyon, Ulaşılabilirlik, Akreditasyon

1.Murat, S., (2009). Genel Olarak Özürlülere Yönelik Çalışmalar ve İmsek Örneği, İstanbul, Sosyal Siyaset Konferansları, 56. Kitap, Ġ.Ü. Yayın No. 4806,.21-89

2. ISSN:1306-3111e-Journal of New World Sciences Academy2011, Volume: 6, Number: 4, Article Number: 1A0200 Çiğdem Begin Dikmen Bozok University

3. Sevil Ay Artvin Çoruh University, sevilay@artvin.edu.tr, Artvin-Turkey Nurdan Baykuş Kilis 7 Aralık University, nurdanbaykus@kilis.edu.tr, Kilis-Turkey Cevdet
Emin Ekinci Fırat University, cevdetminekinci@hotmail.com, Elazığ-Turkey BEDENSEL ENGELLİLER AÇISINDAN BİR EĞİTİM KURUMUNUN ULAŞILABİLİRLİK VE KULLANILABİLİRLİĞİNİN İNCELENMESİ

4. (www.tdk.gov.tr erişim:01.04.2018)

5. Türkiye’de Engelli Gerçeği Raporu Mustafa Öztürk Canda Özür Olmaz Derneği Başkanı

6. Tanım, Kapsam ve Geliştirilen Politikalar Düzleminde Türkiye’de Erişilebilirlik Hakan Özgül

7.http://www.sivilsayfalar.org/2015/12/03/rakamlarla-dunyada-engellilik-enbuyuk-azinlik-engelliler/(20.04.2018)

8. Palabıyık, H., (2004), Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi Anlaşmaları, Avrupa Kentsel şartı, izmir, Z. Toprak, H. Yavaş, M. Görün (Ed.), Birleşik Yayınları

9. Ökmen, M., (2008), Bir insan Hakkı Olarak Yerel Haklar ve Avrupa Kentsel şartı, Yerel Siyaset Dergisi,S. 29

10. http://www.who.int/classifications/icf/en/. (Erişim Tarihi: 10.02.2015)

11. Mowday vd., 1982). MOWDAY, R, T, PORTER, L, W. STEERS, R, M (1982) Employee-Organization Linkages: The Psychology of Commitment, Absenteeism and Turnover, New York, Academic Press.

12. Çakır, 2006: 77. ÇAKIR, B. (2006) “SA 8000 Sosyal Sorumluluk Standardının Örgütsel Bağlılık ve İş Doyumuna Olan Etkileri”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Toplam Kalite Yönetimi Anabilim Dalı, İzmir

13. (Url-2). (< www.visualthesaurus.com >, alındığı tarih: 13.04.2018.)

14. T.C Aile ve Sosyal Politikalar Genel Müdürlüğü Araştırma Geliştirme ve proje Dairesi Başkanlığı

15 . (Url-1). < http://en.wikipedia.org/wiki/ >, alındığı tarih: 21.04.2018)

16. (Zengel, 1998). Zengel, R. 1998. An Evaluation of the settlement patterns in campus planning with regard to the criteria of accessibility, Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimler

17. United Nations Framework Convention on Climate Change, 1992, FCCC/INFORMAL/84 GE.05-62220 (E) 200705, Article 6/a(ii), http://unfccc.int/resource/docs/convkp/ conveng.pdf (25.06.2011)

18. International Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination, adopted 21 December 1965, G.ARes.2106(XX), U.N. GAOR, U.N. Doc. A/6014)1966) (entered into force 4 January 1969), article 5(f), 5(c), http://www2.ohchr.org/english/law/cerd.htm (25.06.2011)

19. http://www.iskur.gov.tr/kurumsalbilgi/istatistikler.aspx dağılımı

20. http://www.dpb.gov.tr/tr-tr/istatistikler

21. T.C Aile ve Sosyal Politikalar Genel Müdürlüğü Araştırma Geliştirme ve proje Dairesi Başkanlığı

22. İl belediyelerine yapılan 81 bilgi edinme başvurusundan26 41’ine cevap alınmıştır.Buna göre:41 belediyenin sorumlu olduğu 1.385 arter, 5.692 cadde ve 44.554 adet sokak bulunmaktadır. Örneğin 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5216.pdf (erişim tarihi: 01.04.2015) İl belediyelerinin bilgi edinme başvurularına cevap vermelerini kolaylaştırıcı form örneği http://www.engellihaklariizleme.org/tr/yayinlar.html (erişim tarihi: 01.04.2015)

23. Uslu ve Shakouri, 2014: 8). Uslu, Aysel; Shakouri, Nasim (2014), “Kentsel Peyzajda Engelli/Yaşlı Birey İçin Bağımsız Hareket Olanağı ve Evrensel Tasarım Kavramı”, Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Yıl: 14, Sayı: 1, s. 7-14.

24.Engellilerin Mevcut Durumu ve Yaşam Memnuniyeti Araştırması Toplumsal Rehabilitasyon Derneği www.trder.org.tr

25. (Alpagut,2003) Alpagut, Y. 2003. Toplu konut dış mekânlarında tüm kullanıcılar için erişilebilirlik ölçütlerinin saptanması, Master tezi, İTU Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.)

26. (Andrade I., Dorneles V., Bins Ely V.H.M. 2012. Accessibility for All: Going from theory to Practice, Work 41, 3840-3846).

27. Jo, J.H., Gero, J.S. 1994. A genetic search approach to space layout planning.

28. Peponis, J., Wineman, J. 2002. Spatial Structure of Environment and Behaviour, in Handbook of Environmental Psychology eds. Robert B. Bechtel, Arza Churchman

29. (Doğu, Erkip, 2000). Doğu, U. & Erkip, F. 2000. Spatial Factors Affecting Wayfinding and Orientation :A Case Study in a Shopping Mall. Environment and Behavior , 32: 731)Architectural Science Review, 38:37-46.)

30. (Brown ve diğ., 1997). (Brown, B., Wright, H., Brown, C. 1997. A postoccupancy evaluation of wayfinding in a pediatric hospital: Research findings and implications for instruction. Journal of Architectural and Planning Research, 14:1, 35-51.)

31. (https://eksisozluk.com/restorasyon--158447)

32.Mimari Tasarımda Restorasyon ve Ulaşılabilirlik: Akreditasyon İhtiyacı Hasan ÜNVER a,*, Ruşen YAMAÇLI b, Leyla Y. TOKMANb Mimarlık Doktora Programı, Fen Bilimleri Enstitüsü , Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, TÜRKİYE

33. (https://tr.wikipedia.org/wiki/K%C3%BCtahya)

34. https://mrcngz.files.wordpress.com/2013/05/402pafta4.jpg

35. http://teftis.kulturturizm.gov.tr/TR,14437/korunmasi-gerekli-tasinmazkultur-ve-tabiat-varliklarin-.html

36. http://www.egmimarlik.com/calisma.php?id=16