Kapitalizmin gelişimiyle birlikte hemen her şeyin tüketim halini aldığı günümüz kitlesel üretim ve tüketim toplumu ekonomik, kültürel ve sosyal etkilerin yanında mekanları ve dolayısıyla mimarlık anlayışını da etkilemektedir. Tüketim toplumunda kullanılan mekanlar tüketim nesnesi haline getirilmektedir. Bu çalışma tüketim ve yarattığı tüketim toplumu üzerinden mimari yapıların, bir tüketim nesnesi olma, tüketim kültürünün parçası olma ve ikon yapı olma bağlamlarında nasıl bir gerçeklik ifade ettiğini Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı üzerinden açıklayıp, mimari yapıların tüketim ve tüketim toplumundan nasıl ve ne derece etkilendiğini açıklamaya yöneliktir. Amaç doğrultusunda, ilgili kavramların tanım ve içeriklerine yönelik literatür çalışılmış, tüketim kavramının, Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı mekanlarına olan etkileri kuramsal- kavramsal ve mekânsal kriterler olmak üzere iki ana başlıkta irdelenmiştir. Kuramsal- kavramsal kriter ikonik değer olarak, mekansal kriterler ise ulaşım fonksiyonu, ticari fonksiyon, kültürel fonksiyon ve estetik değerler olarak tanımlanmıştır. Yapılan bu çalışma ülkemizde yapımları yeni başlayan ve devam eden yüksek hızlı tren garları ve terminal binalarının tasarım ve kullanımlarına yönelik değerlerin belirlenmesine katkı sağlamayı amaçlanmaktadır.

Keywords - Tüketim, Tüketim Nesnesi, Görsel Tüketim, İkon Yapı, Terminal Tasarımı

[1] İ. Uzun, “Kamusal Mekan- Tüketim Olgusu Etkileşiminin İzmir'deki Alışveriş Merkezleri Bağlamında Değerlendirilmesi,” Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 2008.

[2] H. Yırtıcı, Çağdaş Kapitalizmin Mekansal Örgütlenmesi, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2005.

[3] A. Warde, “Gentrification as Consumption: Issues of Class and Gender,” Environment and Planning D. Society and Space, vol. 9, issue 2, p. 304, 1991.

[4] J. Baudrillard, Tüketim Toplumu, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2004.

[5] G. Debord, Gösteri Toplumu, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1996.

[6] R. Bocock, Tüketim, Dost Kitapevi Yayınları, Ankara, 1997.

[7] M. N. Ceylan, “Tüketim Toplumunun Yeni Kentsel Mekanı: Alışveriş Merkezleri,” Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya, 2010.

[8] H. Lefebvre, Modern Dünyada Gündelik Hayat, Metis Yayınları, İstanbul, 2016.

[9] P. Kotler, K. L. Keller, Marketing Management, Prentice Hall, US, 2006.

[10] M. Coşgun, “Popüler Kültür ve Tüketim Toplumu,” Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, vol. 1, issue 1, 2012.

[11] E. Özkalp, Sosyolojiye Giriş, Ekin Yayınları, Eskişehir, 2005.

[12] İ. Erdoğan, K. Alemdar, Popüler Kültür ve İletişim, Erk Yayınları, Ankara, 2005.

[13] H. Yırtıcı, “Tüketimin Mekansal Örgütlenmesinin İdeolojisi,” Tüketim ve Mimarlık, Boyut Yayın Grubu, p.9, İstanbul, 2002.

[14] E. Akbalık, “Tüketim Kültürünün Etkisinde Değişen Kentsel Yaşam Biçimleri ve Küresel Kentler,” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2004.

[15] A. Bülbül, “Farklılaşan Tüketim Toplumu ve Kültürü Kapsamında Mimarlıkta Tüketim Olgusu ve Alışveriş Merkezleri,” Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta, 2010.

[16] H. Yırtıcı, Tüketim ve Mimarlık, Boyut Yayınları, İstanbul, 2004.

[17] S. Yargıç, “Küreselleşen Kentlerde İkonik Yapıların Kentsel Kimlik Oluşumuna Etkileri Üzerine İrdeleme,” Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2009.

[18] P. Dinç Kalaycı, Mimarlığı Eleştirmek: Bir Yaklaşım Önermesi, Nobel Akademik Yayıncılık, pp. 54-62, Ankara, 2015.

[19] N. Gürel, “Çağdaş İkon Yapıların Kentsel Yenilenme Süreçlerindeki Yeri: İspanya Örneği Bilbao ve Valencia Kentleri,,” Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2008.

[20] D. Hasol, Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, YEM Yayınları, İstanbul, 2010.

[21] M. Maralcan, Kentler ve İkonları, Tasarım Dergisi, 159, Tasarım Grubu, İstanbul, 2006.

[22] L. Sklair, Iconic Architecture and Capitalist Globalization, City, vol.10, no. 1, 2006.

[23] C. Jencks, The Iconic Building: The Power of Enigma, Rizzoli, Newyork, 2005.

[24] C. Jencks, The Iconic Building is Here to Stay, City, vol. 10, issue 1, pp. 3-20, Routledge, 2006.

[25] M. Kaika, E. Swyngedouw, Fetishing The Modern City: The Phantasmagoria of Urban Technological Networks, International Journal of Urban and Regional Research, vol. 24.

[26] C. Broda, Alternatives: An Axamination of A Series of Small Structures Against The Criteria for Defining Iconic Architecture, City, vol. 10, no. 1, 2006.

[27] TCDD, Yüksek Hızlı Tren Garı Projesi, TCDD Taşımacılık A. Ş. Genel Müdürlüğü, Ankara, 2019.

[28] M. Dingjan, “A railway station as a public space: The case of Tokyo,” Master Thesis, Leiden University, 2014.

[29] G. Demir, S. Terzi, “Havalimani Terminal Binalarinin Iata (Uluslararası Hava Taşımacılığı) Standartlarına Göre Mimari Açıdan Değerlendirilmesi,” e-Journal of New World Sciences Academy, vol. 7, no. 2, pp. 572-579, 2012.

[30] E. M. Kido, “Stations for people–Important factors in station design,” IABSE Symposium 2014 Report, 2014.

[URL-1]: https://www.arkitektuel.com/ronchamp/ Erişim Tarihi:01.04.2019

[URL-2]: https://www.archdaily.com/911580/7-rejected-proposals-forsydney-opera-house Erişim Tarihi: 02.04.2019

[URL-3]: https://blog.flypgs.com/eyfel-kulesi-hakkinda-muhtemelenhic-duymadigin-ilginc-bilgiler/ Erişim Tarihi: 02.04.2019

[URL-4]: http://www.arkiv.com.tr/proje/tcdd-ankara-hizli-trengari/7255 Erişim Tarihi: 02.04.2019
[URL-5]: https://yandex.com.tr/harita/11503/ankara/?ll=32.842967%2C39.936048&mode=poi&poi%5Bpoint%5D=32.843156%2C39.934897&poi%5B
uri%5D=ymapsbm1%3A%2F%2Forg%3Foid%3D1049356797&sctx=ZAAAAAgBEAAaKAoSCZPyKM8bbEBAEaBzdc%2FT90NAEhIJkQT7%2F38glD8RZpZNriHafj8iBQABAgQFKAowADiN5M%2F%2BvO7a5dQBQO9ZSAFVzczMPlgAYhJkaXJlY3RfcGFnZV9pZD0yNDJqAnRycACdAc3MzD2gAQCoAQA%3D&sll=32.842967%2C39.936
048&sspn=0.025997%2C0.006934&text=Tren%20garlar%C4%B1&z=16.11929603100339 Erişim Tarihi: 02.04.2019

[URL-6]: http://www.atasarim.com.tr/tr/proje/yuksek-hizli-tren-gari Erişim Tarihi: 02.04.2019

[URL-7]: http://www.mimarizm.com/mimari-projeler/ulasim/ankarahizli-tren-gari_128027 Erişim Tarihi: 02.04.2019

[URL-8]: https://www.google.com/maps/@39.9358267,32.8435817,3a,75y,110.17h,90t/data=!3m8!1e1!3m6!1sAF1QipNDQ9oVrxmgxSdcO5yClerYb5
qzZkI3ECLysWC!2e10!3e11!6shttps:%2F%2Flh5.googleusercontent.com%2Fp%2FAF1QipNDQ9oVrxmgxSdcO5yClerYb5qzZkI3ECLysWC%3Dw203-h100-k-no-pi-0-ya115.59314-ro-0-fo100!7i5660!8i2830 Erişim Tarihi: 02.04.2019

[URL-9]: http://www.google.com/maps Erişim Tarihi: 03.04.2019

[URL-10]: http://galeri3.arkitera.com/var/albums/arkiv-2/proje/atasarim-mimarlik/tcdd-yht-gar-kompleksi/1%20(2).JPG.jpeg Erişim Tarihi: 03.04.2019