Bu araştırma, Gazi Üniversitesi Mimarlık Bölümü 4. Sınıf öğrencileri ile birlikte, üretken sistemlerden olan fraktallerin kentte konut tasarımı probleminin çözüm sürecinde öğrencilerin tasarım kararlarını alma ve ürüne dönüştürme aşamalarındaki rolünü incelemek amacı ile yapılmıştır. Çalışmada öğrencilerin yarısına üretken sistemlerden geometri ve matematik tabanlı olan fraktaler ile ilgili bilgi verilmiş ve çalışmalarını bu doğrultuda yapmaları istenmiştir. Öğrencilerin diğer yarısına ise üretken sistemler ile ilgili herhangi bir bilgi verilmeden tasarımlarını biçimlendirmeleri istenmiştir. Bu şekilde konut tasarımının üretken sistemler ile nasıl değiştiği irdelenmiştir. Süreçte, tasarımlarını geleneksel yöntem ile gerçekleştiren öğrencilerin çalışmalarını rastgele deneyerek türettikleri, fraktal sistemler ile tasarımlarını yapan öğrencilerin ise belirli kurallar çerçevesinde tasarımlarını gerçekleştirdiği gözlemlenmiştir. Bu çalışmada, denenen üretken yaklaşımlardan olan fraktallerin hem sürecin hem de sonuç ürünün izlenebilir, geliştirilebilir ve değiştirilebilir olması, tasarımın kontrollü bir şekilde ilerlemesi açıdan geleneksel yöntemden başarılı olduğu gözlemlenmiştir. Fraktaller; öğrencinin zihinsel işlemlerine kısıtlama getirmekten çok, tasarımcının zihninde yeni tasarımlar için uyarıcı ve yeni çağrışımlar oluşturucu etkiye sahip olması açısından mimarlık eğitiminde kullanılabilir bir yöntem olarak belirlenmiştir.

Keywords - Üretken Sistemler, Geleneksel Sistemler, Fraktaller, Konut Tasarımı, Mimarlık Eğitimi

[1] Alga, R., 2005. 19. Yaşam Döngüsüne Bağlı Olarak Konut Tasarımını Etkileyen Faktörler, YükselLisans Tezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

[2] Thorns, D. C., 2004. Kentlerin Dönüşümü, Soyak Yayınları, İstanbul.

[3] Fischer, T. ve Herr, C. M., 2001. Teaching Generative Design. Proceedings of the 4th Conference on Generative Art.

[4] Alik B. (2015). Mimarlıkta Tasarlama Yöntemleri ve Fraktal Tasarımlar Üzerine Bir İnceleme, Kocaeli Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.

[5] Ürey H. (2005). Fraktal Geometri ve Uygulamaları, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Afyon, 63-65.

[6] Yılmaz D. (2013). Doğanın Fraktal Geometrisi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Afyon.