Orman ekosistemlerinden yararlanma insanlık tarihi boyunca odun hammaddesi elde etmek ile sınırlı kalmamıştır. Odun hammaddesi olarak yararlanma biçimi yararlanmanın sadece bir boyutunu oluşturmaktadır. Besin, ilaç, barınma ve diğer nedenlerle her türlü bitki ve bitki parçalarının toplanması ve kullanılması ise yararlanmanın başka bir boyutunu temsil etmektedir. Odun Dışı Orman Ürünleri (ODOÜ) olarak adlandırılan, orman içi ve açıklıklarında, dolayısıyla orman ekosistemlerinde yetişen, ticari ve ticari olmayan amaçlarla hasat edilen ya da toplanan, ağaççık, çalı, her türlü bitki ve bunların parçalarından oluşmaktadır. Odun dışı bitkisel ürünlere olan ilgi düzeyi dünyada ve ülkemizde yaşanan korona virüs salgınının ortaya çıkmasıyla giderek artmaktadır. İnsanlar bu salgın sürecinde doğal alanlarda yaşamaya, sağlıklı ve doğal beslenmeye giderek daha çok önem vermeye başlamışlardır. Son yıllarda özellikle odun dışı orman ürünlerine verilen önemin artışına paralel olarak bu konularda çalışmalar da artmıştır. Çalışma alanı olarak, odun dışı orman ürünlerinin zengin olduğu bölge Muğla İli Köyceğiz ilçesi olarak belirlenmiştir. Anadolu Sığla Ağacından elde edilen sığla yağı ve ürünleri odun dışı ürünler olarak önemli bir yer tutmaktadır. Anadolu Sığla Ağacı dünya üzerinde yalnızca Köyceğiz-Dalyan Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde doğal ve sağlıklı orman oluşturan yoğunlukta endemik bir ağaç türüdür. Bunun yanında kekik, adaçayı, fıstık çamı, mantar da önemli ürünler olarak karşımıza çıkmaktadır. Çalışmada; Covid-19 sürecinin Köyceğiz bölgesinde yaşayan yöre halkının odun dışı ürünlerden elde ettikleri ekonomik gelirlerin Covid-19 sürecinden etkilenip etkilenmediği ekonomik perspektiften değerlendirilerek ortaya konulmuştur.

Keywords - Odun dışı ürünler, Covid-19, Ekonomi

[1] Korkmaz, M., ve Fakir, H., Odun Dışı Bitkisel Orman Ürünlerine İlişkin Nihai Tüketici Özelliklerinin Belirlenmesi (Isparta İline Yönelik Bir Araştırma), Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri: A Sayı: 2 s. 10-20, 2009.

[2] Altunel, Açıkgöz, T., Odun Dışı Orman Ürünlerinin Toplayıcı/Üretici Açısından Sosyoekonomik Önemi Journal of the Faculty of Forestry, Istanbul University 2012, 62(1):85-99

[3] Dündar, N., 2019 Odun Dışı Orman Ürünlerine Yönelik Tüketici Tercihlerini Etkileyen Faktörler, Yüksek Lisans Tezi, Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi,Isparta.

[4] DPT, (2007). 2007-2013 IX Beş Yıllık Kalkınma Planı. Ormancılık Özel İhtisas Komisyon Raporu, Ankara, ISBN 978-975-19-4031-5, 102 s.

[5] GERAY, U., Orman Kaynakları Yönetimi. Ulusal Çevre Eylem Planı, DPT yayınları, ISBN: 975-19-1917-7 Ankara, 115 s., 1998.

[6] Fidan, M. S., Öz, A., Adanur, H., Turan, B., (2013). Gümüşhane Yöresinde Yetişen Bazı Önemli Odun Dışı Orman Ürünleri ve Kullanım Miktarları. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Cilt;3 Sayı;2.

[7] Kızmaz, M.,Policies to promote sustainable forest operations & utilization of non-wood forest products. Ministry of Forestry of Turkey, Seminar on Harvesting of Non-WoodForest Products, Ankara, pp. 97-113, 2001

[8] Atay, I., Sığla ağacının (Liquidambar orientalis Mill.) önemi ve Sivil Kültürel Özellikleri. G.Ü. Orman Fakültesi Dergisi (35), 15-21, 1985.

[9] Aydıngöz, M., Bulut, S., Egenin Gizli Kalmış Şifa İksiri: Sığla. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 14, 1-6, 2014.

[10] Özkaya, M., T. ve Tunalıoğlu, R., Keçiboynuzu, T.E.A.E. Bakı, Sayı: 3, Nüsha: 5, Haziran 2003, Ankara.

[11] Günal, N., Keçiboynuzu (Ceratonia siliqua L.)’nun Türkiye’deki Coğrafi Yayılışı, Ekolojik ve Floristik Özellikleri, Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 2, s. 60 – 74, 1998 – 1999, İstanbul.

[12] Aydın M, Kılıç Ş. Toprak Bilimi. 2. Baskı, Ankara, Türkiye, Nobel, 2010.

[13] Baker, A.J.M. and Walker, P.L. Ecophysiology of metal uptake by tolerant plants: Heavy metal tolerance in plants. In: Shaw AJ (ed.) Evolutionary Aspects. CRC Press, Boca Raton, 1990.