Presented at the 6th International Symposium on Innovation in Architecture, Planning and Design (SIAP2024), Ankara, Türkiye, Nov 09, 2024

SETSCI Conference Proceedings, 2024, 20, Page (s): 63-80 , https://doi.org/10.36287/setsci.20.9.063

Published Date: 19 November 2024    | 129     0

Determining post-disaster emergency assembly areas and temporary shelter areas is one of the basic elements of urban planning and disaster management. The locations, distribution, sizes and infrastructure features of these areas are of vital importance in ensuring the safety of people and meeting their needs in case of disaster.


The aim of this study is to determine the criteria that should be taken into account in the planning, design and implementation stages of container cities used as temporary gathering areas that can provide a solution to the post-disaster shelter need. As a research method, a literature review was conducted from domestic and foreign sources on the subject; Studies carried out to identify emergency gathering and temporary shelter areas after the disaster in Malatya were examined. A survey was conducted on 166 people in order to evaluate the compliance of the location and qualities of Beydağı Container City, which was selected as the sample study area, with national and international standards.


In line with the findings, design and planning recommendations were developed for Malatya Beydağı Container City. As a result, it has been concluded that container cities used as post-disaster gathering areas should be planned in accordance with design and planning principles in order to minimize the effects of the disaster. It has been determined that Malatya Beydağı Container City does not currently comply with the design and planning principles and various design and planning suggestions have been presented on this issue.

Keywords - Disaster, Disaster Management Systems, Post-Disaster Temporary Assembly and Shelter Areas, Container City, Container City Design and Planning Principles

Afet sonrası acil toplanma alanları ve geçici barınma alanlarının belirlenmesi, kent planlaması ve afet yönetiminin temel unsurlarından biridir. Bu alanların konumları, dağılımları, büyüklükleri ve altyapı özellikleri, afet anında insanların güvenliğini sağlamak ve ihtiyaçlarını karşılamak açısından hayati bir öneme sahiptir.


Bu çalışmanın amacı, afet sonrası barınma ihtiyacına çözüm sunabilecek geçici toplanma alanları olarak kullanılan konteyner kentlerin planlama, tasarım ve uygulama aşamalarında dikkate alınması gereken kriterleri belirlemektir. Araştırma yöntemi olarak, konu ile ilgili yerli ve yabancı kaynaklardan literatür taraması yapılmış; Malatya’daki afet sonrası acil toplanma ve geçici barınma alanlarının tespitine yönelik gerçekleştirilen çalışmalar incelenmiştir. Örnek çalışma alanı olarak seçilen Beydağı Konteyner Kent’in konum ve niteliklerinin ulusal ve uluslararası standartlara uygunluğunu değerlendirmek amacıyla 166 kişiye anket çalışması uygulanmıştır.


Elde edilen bulgular doğrultusunda, Malatya Beydağı Konteyner Kenti için tasarım ve planlama önerileri geliştirilmiştir. Sonuç olarak, afet sonrası toplanma alanı olarak kullanılan konteyner kentlerin, afetin etkilerini en aza indirebilmesi için tasarım ve planlama ilkelerine uygun olarak planlanması gerektiği sonucuna varılmıştır. Malatya Beydağı Konteyner Kentinin mevcut durumda tasarım ve planlama ilkelerine uygun olmadığı tespit edilmiş ve bu konuda çeşitli tasarım ve planlama önerileri sunulmuştur.

Keywords^Turkish - Afet, Afet Yönetim Sistemleri, Afet Sonrası Geçici Toplanma ve Barınma Alanları, Konteyner Kent, Konteyner Kent Tasarım ve Planlama İlkeleri

[1] https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/3923/xfiles/turkiye-afet-farkindaligi-ve-afetlere-hazirlik-arastirmasi_-2014-edited.pdf

[2] Atlı, A. (2006); Afet Yönetimi Kapsamında Deprem Açısından Japonya Ve Türkiye Örneklerinde Kurumsal Yapılanma,Asil Yayın Dağıtım, Ankara.

[3] Ergünay, Oktay, “Yapı Denetimi”, JICA ile TC. İçişleri Bakanlığının ortaklaşa düzenlediği Afet Zararlarının Azaltılması Eğitimi Semineri, Ankara, 11-15 Eylül 2006.

[4] Çakmak, N. 2001. Afet Yönetimiyle İlgili Bilgi Notu, Yerel Yönetim ve Denetim, 6, 21-23.

[5] Erkal, T., Değerliyurt, M. (2009). “Türkiye’de Afet Yönetimi”, Doğu Coğrafya Dergisi 14/22,s.147-164.

[6] Genç, F. N. (2007b). “Türkiye’de Doğal Afetler ve Doğal Afetlerde Risk Yönetimi”, Stratejik Araştırmalar Dergisi 9, s.201-226.

[7] Temiz, S. (1998). “Afet- Afet Türleri ve Afette Karşılaşılan Sorunlar”, Sivil Savunma Dergisi, Yıl: 40, S. 151, Ocak-Şubat-Mart-1998, Ankara, s. 24.

[8] Şengün, H., Temiz, A. (2007). “Afet Yönetimi ve Karabük”, Afet Sempozyumu Bildiriler Kitabı, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası, Ankara: Mattek Matbaacılık.

[9] Şengezer, B., Kansu, H (1999);Afet Zararlarını Azaltmak Amacına Yönelik Olarak İmar Mevzuatının İncelenmesi ve Kurumsal Yapının Düzeltilmesine İlişkin Bir Model Önerisi, Üniversite Yayın No:YTÜ.MF.YK-99.0494, YTÜ Basım-Yayın Merkezi, 1999, İstanbul
Erkan, S. (2010). Deprem Yaşayan ve Yaşamayan Okul öncesi Çocukların Davranışsal/Duygusal Sorunlarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 55-66.

[10] Erkan, E.A. (2010). Afet Yönetiminde Risk Azaltma ve Türkiye’de Yaşanan Sorunlar, Uzmanlık Tezi, T.C. Başbakanlık, Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara.

[11] Çınar, A.K., Akgün, Y. ve Maral, H. (2018). Afet sonrası acil toplanma ve geçici barınma alanlarının planlanmasındaki faktörlerin incelenmesi: İzmir-Karşıyaka örneği. Planlama, 28(2), 179-200 doi: 10.14744/planlama.2018.07088

[12] Sey, Y., Tapan, M., Afet sonrasında barınma ve geçici konut sorunu
raporu, Yayınlanmamış Akademik Çalışma, İTÜ, İstanbul, 1987.

[13] Dayanır, H.  Seferihisar Örneğinde Afet Sonrası Barınma Alanlarının Mekansal Analizi ve Konteyner Kent Tasarımı İzmir Katip Çelebi Üniversitesi (Türkiye) ProQuest Tezler ve Tezler, 2019. 31063786.

[14] İzmir AFAD İl Müdürlüğü İyileştirme Şube Müdürlüğü Tarafından Edinilmiş olan Schafer Projesi Dökümanı.

[15] Sphere Projesi, Afete Müdahalede Asgari Standartlar ve İnsani Yardım Sözleşmesi, Sphere Projesi Yayınları, 2000.293

[16] JICA Raporu, (2002). Türkiye Cumhuriyeti İstanbul İli Sismik Mikro –Bölgeleme Dahil Afet Önleme / Azaltma Temel Planı Çalışması, Japon Uluslararası İşbirliği Ajansı (JICA) ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB).

[17] G.A.B.A Yer Seçimi Kriterleri, İzmir AFAD İl Müdürlüğü İyileştirme Şube Müdürlüğü.

[18] Özdemir, H. (2004), “Afetlere Hazırlık Çalışmalarında Geçici İskan Alanlarının Belirlenmesi”, Doğu Coğrafya Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 12, s. 237-256.

[19] Aman, D, D. (2019). Olası Marmara depreminde toplanma alanları yer seçimi kriterlerinin belirlenmesi: İstanbul Bağcılar örneği (Doktora Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.

[20] Anand, A., Jethoo, A.S., & Sharma, G. (2015). Selection of temporary rehabilitation location after disaster: A review.European Scientific Journal, 11(10), 161-169

[21] Aksoy, Y., Turan, A.Y. ve Atalay, H. (2009). İstanbul Fatih ilçesi yeşil alan yeterliliğinin Marmara depremi öncesi ve sonrası değerleri kullanılarak incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 14(2), 137-150.

[22] Çelik, H. Z., Özcan, N. S., & Erdin, H. E. (2017, Ekim). Afet ve acil durumlarda halkın toplanma alanlarının kullanılabilirliğini belirleyen kriterler. In 4. Uluslararası Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı, 2017. TDMD.

[23] Soltani A, Ardalan A, Darvishi Boloorani A, Haghdoost A, Hosseinzadeh-Attar M.J., (2015), Criteria for Site Selection of Temporary Shelters after Earthquakes: a Delphi Panel, PLOS Currents Disasters, 7, doi: 10.1371/currents.dis.07ae4415115b4b3d71f99ba8b304b807.

[24] Tarabanis, K., & Tsionas, I. (1999). Using network analysis for emergency planning in case of earthquake. Transactions in GIS, 3(2), 187–197.

[25] Wei L., Li W., Li K., Liu H., Cheng L., (2012), Decision support for urban shelter locations based on covering model, Procedia Engineering, 43, 59–64.

[26] İdemen, A. E. ve Şener, S. M. (2020). Afet sonrası barınma: Geçici toplu barınma merkezleri olarak mevcut binaların işlevsel dönüşümü. Yapı Dergisi, 455.

[27] AFAD. (2020, Aralık 8). Toplanma alanları hakkında basın açıklaması. Retrieved from https://www.afad.gov.tr/ toplanma-alanlari-hakkinda-basin-aciklamasi-15112020.

[28] Van İl AFAD Müdürlüğü (29 Ocak 2020). Elazığ Sivrice Depremine İl Müdürlüğümüzden Giden Ekiplerimiz Arama Kurtarma Çalışmalarının Ardından Elazığ Halkının Yaralarını Sarmaya Devam Ediyor [Fotoğraf]. Van İl AFAD Müdürlüğü web adresinden 9 Kasım 2022 tarihinde erişildi: https://van.afad.gov.tr/elazig-sivrice-depremine-ilmudurlugumuzden-giden-ekiplerimiz-arama-kurtarmacalismalarinin-ardindan-elazig-halkinin-yaralarinisarmaya-devam-ediyor#gallery-.

[29] Özge, Ç. (2019). Afet ve acil durum sonrası sürdürülebilir geçici konut uygulamalarının incelenmesi. (YayımlanmamışYüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.

[30] Kalkan, M., Kaçar, A., D., Alptekin, O. (2020). Ülkelerin deprem sonrası yeniden yapılaşma süreçlerinin karşılaştırılması:Çin, Şili ve Türkiye örnekleri. Tasarım Kuram, 16(31), 152-169.

[31] Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD). (2021). İzmir Depremi’nin 1. Yıl Dönümü - Basın Bülteni. Web adresinden 30 Haziran 2022 tarihinde erişildi: https://www.afad.gov.tr/izmir-depreminin-1-yil-donumu-basinbulteni-30102021.

[32] CİMER – T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (21 Şubat 2020). Elazığ’da Konteyner Kent Kurulum Çalışmaları Sürüyor [Fotoğraf]. T.C. Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi web sitesinden 25 Aralık 2022 tarihinde erişildi:

[33] İlhan, H., B. (2010). Afet sonrası rehabilitasyon aşamasında barınma uygulamalarının sürdürülebilirlik doğrultusunda irdelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.

[34] Erdoğan, H. (2016). Kartondan yapılar. Ekolojika web sitesinden 01 Temmuz 2022 tarihinde erişildi:https://www.ekolojika.com/kartondan-yapilar/.

[35] Özkan, S. (1972). Deprem konutlarında değişik bir seçenek. Mimarlık, 3, 25-27

[36] Günel, O. G. (2017). Makas mekanizmalı birimlerle afet sonrası barınmada hesaplamalı bir tasarım modeli. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

[37] Tekin, Ö. F. (29 Ocak 2020). Poliüretan Kubbeyi Yerelleştirmek [Fotoğraf]. Arkitera web sitesinden 01 Temmuz 2022 tarihinde erişildi:
https://www.iletisim.gov.tr/turkce/yerel_basin/detay/elazigda konteyner-kent-kurulum-calismalari-suruyor.

[38] https://malatya.afad.gov.tr/kurumlar/malatya.afad/E-Kutuphane/Il-Planlari/MALATYA-IRAP.pdf

[39] Saito, Y. (2016). Temporary housing and community organization during a disaster:Experiences before and after the great east Japan earthquake. Chiba, Japan: Japan Association of Regional and Community Studies,1-34.

[40] Goda, J. (2015). Overview of prefabricated housing in Japan. Japan Federation of Housing Organization, 1-29.

[41] Ünal, B. (2017). Geçici afet konutlarında ortopedik engelli erişebilirliği: Afad engelli afet konutunun Erişilebilirlik ölçümü ve iyileştirme önerileri. (Doktora Tezi). Atılım Üniversitesi, İstanbul.

[42] Fairs, M. (2017). https://www.dezeen.com/2017/04/27/ikea-unhcr-refugee-bettershelter-redesign-safety-fears-flaws/ Erişim Tarihi: 21 Nisan 2024

This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution License 4.0, which permits unrestricted use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original work is properly cited.