Industrialization has brought comfort and convenience to human life in many areas. However, the mass production and consumption habits triggered by this process have brought social inequalities as well as environmental destruction. This has led to the concept of sustainability in today's world to be considered not only as an environmental issue but also as a multifaceted problem area with social and economic dimensions. Increasing environmental awareness on a global scale and the rise in consumers' awareness of sustainability have encouraged many sectors to adopt sustainable production methods; thus, various innovative solutions have started to be developed in order to build a more balanced future on environmental, social and economic levels. In this transformation process, textile materials used in interior design are also reconsidered from a sustainability perspective. The functions of textiles in space vary considerably depending on their structural properties. Wall coverings, pillows, curtains, carpets, rugs, drapes, kitchen accessories, dividers offering acoustic solutions, ceiling coverings, lighting elements and upholstery fabrics are among the main areas of use of textiles in interior spaces. In addition, seating and resting elements produced by re-functionalizing recycled or waste textile products allow the understanding of sustainable design to be put into practice.Bu bağlamda, tekstil ile sanat arasındaki ilişki de dikkate değerdir. Today's artists consider textile materials not only as a medium but also as a conceptual ground that offers possibilities for creative expression; their works with different materials redefine the boundaries between art and design. This trend contributes to textiles assuming a more central role in artistic production processes with its narrative power as well as its aesthetic value. This research aims to evaluate the potential of using new sustainable fiber sources for interior applications. In this direction, fibers were obtained from lignocellulose-based natural sources (reed stems, palm leaves, sugar dye plant stems, hollyhock flower stems and şahmelik plant stems) that can be used as an alternative to conventional fibers. These fibers were then transformed into textile surfaces using traditional hand weaving techniques in the weft direction. Thus, both local natural resources were utilized and an alternative production model based on green technology was put forward thanks to the cooperation between textile technology and design fields.

Keywords - Sustainability, Interior Space, New Lignocellulosic Fibers, Woven Surface

Sanayileşme, insan yaşamına pek çok alanda konfor ve kolaylıklar kazandırmıştır. Ancak bu sürecin tetiklediği seri üretim ve tüketim alışkanlıkları, çevresel tahribatın yanı sıra sosyal eşitsizlikleri de beraberinde getirmiştir. Bu durum, günümüz dünyasında sürdürülebilirlik kavramının sadece çevresel bir mesele değil, aynı zamanda toplumsal ve ekonomik boyutları olan çok yönlü bir sorun alanı olarak ele alınmasına neden olmuştur. Küresel ölçekte artan çevre bilinci ve tüketicilerin sürdürülebilirlik konusundaki farkındalık düzeyindeki yükseliş, birçok sektörü sürdürülebilir üretim yöntemlerini benimsemeye teşvik etmiş; böylece çevresel, sosyal ve ekonomik düzeyde daha dengeli bir gelecek kurgulamak adına çeşitli yenilikçi çözümler geliştirilmeye başlanmıştır. Bu dönüşüm sürecinde, iç mekân tasarımında kullanılan tekstil malzemeleri de sürdürülebilirlik perspektifiyle yeniden ele alınmaktadır. Tekstillerin mekân içindeki işlevleri, sahip oldukları yapısal özelliklere bağlı olarak oldukça çeşitlilik göstermektedir. Duvar kaplamaları, yastıklar, perdeler, halılar, kilimler, örtüler, mutfak aksesuarları, akustik çözümler sunan bölücüler, tavan kaplamaları, aydınlatma elemanları ve döşemelik kumaşlar, tekstilin iç mekânlardaki başlıca kullanım alanları arasında yer almaktadır. Ayrıca, geri dönüştürülmüş ya da atık tekstil ürünlerinin yeniden işlevlendirilmesiyle üretilen oturma ve dinlenme elemanları, sürdürülebilir tasarım anlayışının pratiğe aktarılmasına olanak tanımaktadır.
Bu bağlamda, tekstil ile sanat arasındaki ilişki de dikkate değerdir. Günümüz sanatçıları, tekstil malzemelerini yalnızca bir araç olarak değil, aynı zamanda yaratıcı ifade olanakları sunan bir kavramsal zemin olarak değerlendirmekte; farklı materyallerle gerçekleştirdikleri çalışmalar, sanat ile tasarım arasındaki sınırları yeniden tanımlamaktadır. Bu eğilim, tekstilin estetik değerinin yanı sıra, anlatı gücüyle de sanatsal üretim süreçlerinde daha merkezi bir rol üstlenmesine katkı sağlamaktadır.
Bu araştırma, iç mekân uygulamaları için sürdürülebilir nitelikte yeni lif kaynaklarının kullanım potansiyelini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, klasik liflere alternatif olarak kullanılabilecek lignoselüloz esaslı doğal kaynaklardan (saz sapları, palmiye yaprakları, şekerci boyası bitki gövdesi, gülhatmi çiçeği sapları ve şahmelik bitki gövdesi) lifleri elde edilmiştir. Daha sonra bu lifler, geleneksel el dokuma teknikleriyle atkı yönünde kullanılarak tekstil yüzeylerine dönüştürülmüştür. Böylece hem yerel doğal kaynakların değerlendirilmesi sağlanmış hem de tekstil teknolojisi ile tasarım alanları arasındaki işbirliği sayesinde yeşil teknolojiye dayalı alternatif bir üretim modeli ortaya konmuştur.

Keywords^Turkish - Sürdürülebilirlik, İç Mekân, Yeni Lignoselülozik Lifler, Dokuma Yüzey

[1] E. A. Bilecen, “İç mekân tasarımı tekstil seçiminde performans ölçütlerinin değerlendirilmesi,” Artium, vol. 8, no. 1, pp. 61–67, 2020.J. Breckling, Ed., The Analysis of Directional Time Series: Applications to Wind Speed and Direction, ser. Lecture Notes in Statistics. Berlin, Germany: Springer, 1989, vol. 61.

[2] N. Bıyıklı, İç Mekân Tekstillerinde Fark Yaratan Yenilikler ve Bir Tasarım Önerisi, Sanatta Yeterlik Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2010.M. Wegmuller, J. P. von der Weid, P. Oberson, and N. Gisin, “High resolution fiber distributed measurements with coherent OFDR,” in Proc. ECOC’00, 2000, paper 11.3.4, p. 109.

[3] I. Şevkay and İ. I. Bayburtlu, “Sürdürülebilirlik bağlamında inovatif yaklaşımlar ve modüler giyim tasarımı,” Yıldız J. Art Des., vol. 7, no. 2, pp. 150–176, 2020.

[4] A. F. Ashour, “Sustainable textile materials in interiors,” WIT Trans. Ecol. Environ., vol. 204, pp. 1–13, 2016.

[5] M. Kang and D. A. Guerin, “The state of environmentally sustainable interior design practice,” Am. J. Environ. Sci., vol. 5, no. 2, pp. 179–186, 2009.

[6] World Commission on Environment and Development, Our Common Future. Oxford, U.K.: Oxford Univ. Press, 1987. [Online]. Available: https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/5987our-common-future.pdf

[7] Global Development Research Center, “Sustainable development: Definitions and principles.” [Online]. Available: https://www.gdrc.org/sustdev/definitions.html

[8] U.S. Environmental Protection Agency, “Sustainability and the U.S. EPA.” [Online]. Available: https://www.epa.gov/sustainability/sustainability-and-us-epa

[9] Ö. Can and K. Ayvaz, “Tekstil ve modada sürdürülebilirlik,” Akademia Doğa ve İnsan Bilimleri Dergisi, vol. 3, no. 1, pp. 110–119, 2017.

[10] F. Jia, S. Yin, L. Chen, and X. Chen, “The circular economy in the textile and apparel industry: A systematic literature review,” J. Clean. Prod., vol. 259, pp. 1–20, 2020.

[11] M. M. Islam and M. M. R. Khan, “Environmental sustainability evaluation of apparel product: A case study on knitted T-shirt,” J. Text., vol. 1, pp. 1–6, 2014.

[12] T. Beratoğlu and D. Altuncu, “İç mekânda kullanılan teknik tekstillerin yenilikçi üretim yöntemlerine Endüstri 4.0 çerçevesinden genel bir bakış,” YDÜ Mimarlık Fak. Derg., vol. 6, no. 1, pp. 29–49, 2024.

[13] N. Türkmen, Tekstil ve Moda Tasarımı Açısından Sürdürülebilirlik ve Dönüşüm, Sanatta Yeterlik Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2009.

[14] Ş. G. Ekiz, Sanayi Devrimi Sonrası İç Mekân Tekstil Ürünlerinin Tarihsel Gelişimi ve Yenilikçi Yaklaşımlar, Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2023.

[15] O. Kılıç, “İç mekânda doku etkisinin kurgulanmasında tasarımcı yaklaşımlarının incelenmesi,” Eur. J. Sci. Technol., vol. 18, pp. 858–867, 2020.

[16] H. Yılmaz, Jack Lenor Larsen Örneği Üzerinden İç Mekân Tekstil Ürünlerinin Önemi ve Tekstil Ürünleri İçin Deneysel Tasarım Araştırmaları, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana, Türkiye, 2018.

[17] S. Eyupoğlu and N. Merdan, “Investigation of the characteristic and sound absorption properties of a new cellulose-based fiber from Alcea rosea L. plant,” J. Nat. Fibers, vol. 19, no. 15, pp. 1–13, 2022.

[18] C. S. Shon, T. Mukashev, D. Lee, D. Zhang, and J. R. Kim, “Can common reed fiber become an effective construction material? Physical, mechanical, and thermal properties of mortar mixture containing common reed fiber,” Sustainability, vol. 11, p. 903, 2019.

[19] S. Shinoj, R. Visvanathan, S. Panigrahi, and M. Kochubabu, “Oil palm fiber (OPF) and its composites: A review,” Ind. Crops Prod., vol. 33, no. 1, pp. 7–22, 2011.

[20] T. Özbucak and A. Sağlam, “Phytolacca americana L. bitkisinin farklı habitatlardaki azot ve fosfor makro element değerlerinin karşılaştırılması,” Ordu Univ. Bilim ve Teknol. Derg., pp. 113–123, 2021.

[21] S. Eyupoğlu, C. Eyupoğlu, and N. Merdan, “Extraction and characterization of novel cellulosic fiber from Phytolacca americana plant stem,” Biomass Convers. Biorefin., pp. 1–14, 2025. [Online]. Available: https://doi.org/10.1007/s13399-025-06748-6

[22] S. M. Seyyednejad, H. Koochak, H. Motamedi, and E. Darabpour, “A survey on Hibiscus rosa-sinensis, Alcea rosea L. and Malva neglecta Wallr as antibacterial agents,” Asian Pac. J. Trop. Med., vol. 3, no. 5, pp. 351–355, 2010.

[23] S. Eyupoğlu and N. Merdan, “Investigation of the characteristic and sound absorption properties of a new cellulose-based fiber from Alcea rosea L. plant,” J. Nat. Fibers, vol. 19, no. 15, pp. 1–13, 2022.

[24] S. Eyupoğlu, C. Eyupoğlu, and N. Merdan, “Investigation of the effect of enzymatic and alkali treatments on the physico-chemical properties of Sambucus ebulus L. plant fiber,” Int. J. Biol. Macromol., vol. 266, pt. 2, pp. 1–12, 2024.

[25] S. Eyupoğlu, C. Eyupoğlu, and N. Merdan, “Physico-chemical characterization of Sambucus ebulus L. plant stem fiber,” Biomass Convers. Biorefin., pp. 1–11, 2023. [Online]. Available: https://doi.org/10.1007/s13399-023-04054-7